Στις 14 Δεκεμβρίου 2023 θα ξεκινήσει στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Μέγαρο Σταθάτου) η περιοδική έκθεση "Χαιρώνεια, 2 Αυγούστου 338 π.Χ.: Μια μέρα που άλλαξε τον κόσμο". 

Πρόκειται για μια έκθεση σταθμό σχετικά με την ιστορική μέρα που έφερε στην πολιτική σκηνή τον Μέγα Αλέξανδρο, έναν από τους μεγάλους πρωταγωνιστές της παγκόσμιας ιστορίας. Η έκθεση εντάσσεται στη νέα σειρά αρχαιολογικών εκθέσεων "Ιστορίες Ανθρώπων" του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και θα παρουσιαστεί στο Μέγαρο Σταθάτου, υπό την επιμέλεια των Δρων Παναγιώτη Ιωσήφ και Ιωάννη Φάππα, επιμελητών του Μουσείου.

Η έκθεση τονίζει τη σημασία της μάχης της Χαιρώνειας για τη μετάβαση από την κλασική στην ελληνιστική περίοδο. Η μάχη έφερε τους Μακεδόνες οριστικά στη θέση της κυρίαρχης δύναμης στην Ελλάδα και την ανατολική Μεσόγειο υπό τη βασιλεία του Φιλίππου. Τη μέρα αυτή, ο δεκαοκτάχρονος τότε πρίγκιπας Αλέξανδρος κάνει δυναμικά την εμφάνισή του στην πολιτική και στρατιωτική σκηνή, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην ήττα του Ιερού Λόχου των Θηβαίων.

Η έκθεση επιτρέπει να "αγγίξουμε" αρχαιολογικά τον μεγάλο βασιλιά, όσο ποτέ και πουθενά αλλού στον τόπο και τον χρόνο. Μέσα από περίπου 260  αντικείμενα, τα οποία θα προέρχονται από 25 ελληνικά μουσεία, 2 μουσεία του εξωτερικού και 4 ιδιωτικές συλλογές, η έκθεση θα εξετάσει τους δύο κόσμους που συγκρούστηκαν, δημιουργώντας τη μαγιά για τον νέο ελληνιστικό κόσμο που γεννήθηκε την επαύριον της ιστορικής μάχης, αλλάζοντας τον ρου της ιστορίας.

Η έκθεση περιλαμβάνει 240 αρχαιότητες και ιστορικά τεκμήρια προερχόμενα από 27 Μουσεία και Ιδρύματα του εσωτερικού και τέσσερεις ιδιωτικές συλλογές, πολλά εκ των οποίων εκτίθενται για πρώτη φορά.
Παρουσιάζονται επίσης δύο μαρμάρινες προτομές από το Μουσείο Chiaramonti του Βατικανού ενώ μεγάλος "Απρόσμενος Επισκέπτης" είναι το έργο "Μέγας Αλέξανδρος" (1981) του Andy Warhol από το MOMus - Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

Με τίτλο "Ιστορίες ανθρώπων", το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης ξεκινά το 2023 μια νέα σειρά αρχαιολογικών εκθέσεων που θα επικεντρώνονται στην αφήγηση σημαντικών γεγονότων της ανθρώπινης ιστορίας μέσα από αντικείμενα που δεν θα επιλέγονται μόνο για την αισθητική τους αξία αλλά κυρίως για τη σημασία τους στην εξιστόρηση ενός συγκεκριμένου ιστορικού γεγονότος που σημάδεψε τον Άνθρωπο. Οι νέες εκθέσεις δεν θα περιορίζονται στον χώρο και τον χρόνο, αλλά θα εντάσσονται στη διαχρονία. Μέσα από γεγονότα όπως η μάχη της Χαιρώνειας, θα προσεγγίζουν τον Άνθρωπο, τον ρόλο του στα ιστορικά γεγονότα και τα συναισθήματά του. Όπως όλες οι περιοδικές εκθέσεις του Μουσείου, οι νέες εκθέσεις θα συνοδεύονται από πλήρως τεκμηριωμένο επιστημονικό κατάλογο και εκπαιδευτικό πρόγραμμα. 

Η συγκεκριμένη αρχαιολογική έκθεση θα πλαισιωθεί από διεθνές επιστημονικό συνέδριο με τη συμμετοχή Ελλήνων και ξένων ειδικών επιστημόνων, οι οποίοι θα παρουσιάσουν τα αποτελέσματα των ερευνών τους για τη μάχη της Χαιρώνειας και την ανθρώπινη δραστηριότητα στην περιοχή καθ’ όλη την περίοδο της αρχαιότητας. Τα πρακτικά του συνεδρίου θα δημοσιευτούν σε ακαδημαϊκή έκδοση, ενισχύοντας το ερευνητικό έργο του Μουσείου.

Το Μουσείο παραμένει κλειστό:
25 Δεκεμβρίου, 26 Δεκεμβρίου, 1 Ιανουαρίου, Καθαρά Δευτέρα, 25 Μαρτίου.

Ξεναγήσεις κοινού:
Aπό 28/12 και κάθε Πέμπτη, 18:30 – 19:30 και κάθε Σάββατο και Κυριακή, 13:00 – 14:00
20 άτομα ανά ξενάγηση

Διαλέξεις στο πλαίσιο της έκθεσης: 
Ο Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Robin Lane Fox,  Επιστημονικός Σύμβουλος της ταινίας Alexander του Oliver Stone και η Δρ Αγγελική Κοτταρίδη Επίτιμη Διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας σε δύο διαλέξεις που θα πραγματοποιηθούν 23 Φεβρουαρίου και 4 Μαρτίου αντίστοιχα.

• 23 Φεβρουαρίου 2024, ώρα 10.00
Η διάλεξη του Καθηγητή Robin Lane Fox με τίτλο  "The Great Question: King Philip or Demosthenes;" θα πραγματοποιηθεί στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης την Παρασκευή 23 Φεβρουαρίου, στις 19.00. 
Η ομιλία θα επικεντρωθεί στην προσωπική διαμάχη μεταξύ του βασιλιά της Μακεδονίας Φιλίππου Β΄και του Αθηναίου πολιτικού και ρήτορα Δημοσθένη. Μια διαμάχη που θα οδηγήσει στη σύγκρουση στο πεδίο της Χαιρώνειας και την επικράτηση των Μακεδόνων. Η ομιλία θα εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο οι χαρακτήρες των ιστορικών προσώπων διαμόρφωσαν τις ιστορικές συγκυρίες.
Είσοδος Ελεύθερη.
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Auditorium, 5ος όροφος 
Η ομιλία θα γίνει στα αγγλικά

• Δευτέρα 4 Μαρτίου, ώρα: 19.00
Στο Cotsen Hall Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα
Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης συνδιοργανώνει με την Αμερικανική Σχολή  Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα διάλεξη της Δρος Αγγελικής Κοτταρίδη, επίτιμης εφόρου Αρχαιοτήτων, με τίτλο "Ο Αλέξανδρος και ο Αριστοτέλης στη Μίεζα: το βασιλικό Γυμνάσιο, η Χαιρώνεια και η δημιουργία του ‘Νέου Κόσμου’.

Το 343 π.Χ. ο Αριστοτέλης φθάνει στην Μακεδονική αυλή και αναλαμβάνει να διδάξει τον Αλέξανδρο και τους επίλεκτους νεαρούς Μακεδόνες της γενιάς του. Η συνύπαρξη του δασκάλου με τους μαθητές θα κρατήσει μόνον τρία χρόνια, αλλά οι συνέπειές της θα είναι κοσμοϊστορικές. Στην διάλεξη, που θα πραγματοποιηθεί στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, η Αγγελική Κοτταρίδη θα διερευνήσει τους λόγους που οδήγησαν τον Φίλιππο στη δημιουργία ενός βασιλικού γυμνασίου και θα παρουσιάσει τα στοιχεία που οδηγούν στην ταύτιση του με το εντυπωσιακό οικοδομικό συγκρότημα που ανασκάπτεται δίπλα από το αρχαίο θέατρο της Μίεζας, στον κάμπο της Νάουσας.
Παράλληλα θα σκιαγραφήσει τις συνέπειες που θα έχει αυτό το εμβληματικό καθίδρυμα, όπου, μεταξύ άλλων, ουσιαστικά προετοιμάστηκε η νίκη στην Χαιρώνεια, τόσο για την αρχιτεκτονική και λειτουργική οργάνωση των αρχαίων γυμνασίων, όσο και για την δημιουργία και την εδραίωση της ‘ελληνιστικής κοινής’ στον αρχαίο κόσμο που θα συγκροτήσει την Οικουμένη.

Είσοδος ελεύθερη, με ηλεκτρονική προκράτηση θέσης από τις 15/2 στο:
https://cycladic.gr/ekdiloseis/angeliki-kottaridi/
Η ομιλία θα γίνει στα ελληνικά